Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην ανακύκλωση απορριμμάτων, όπου η Ελλάδα καταλαμβάνει σε επιδόσεις μόλις την 22η θέση μεταξύ των 28 κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η χώρα μας «πρωταγωνιστεί» στον τομέα της ανακύκλωσης μπαταριών, καταλαμβάνοντας μάλιστα τη δεύτερη θέση σε ό,τι αφορά στο πλήθος των σημείων συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών στην Ευρώπη.
Έτσι, το 2016 η συλλογή χρησιμοποιημένων μπαταριών ξεπέρασε τους 700 τόνους σε ποσότητα και τα 35 εκατομμύρια σε αριθμό ηλεκτρικών στηλών.
Το ποσοστό συλλογής διαμορφώθηκε στο 34,2% των μπαταριών που διακινήθηκαν στην ελληνική αγορά κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία, αποτέλεσμα που θεωρείται αρκετά ικανοποιητικό σε σχέση με τις επιδόσεις των υπολοίπων ευρωπαϊκών κρατών σύμφωνα με την εταιρεία Ανακύκλωσης Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών (Α.Φ.Η.Σ.).
Τύποι μπαταριών για κάθε χρήση
Τα είδη των μπαταριών είναι αρκετά και κατατάσσονται σε δύο βασικές κατηγορίες: τις πρωτογενείς και τις δευτερογενείς.
Οι πρωτογενείς μπαταρίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις ηλεκτρικές συσκευές, σε φωτογραφικό εξοπλισμό, στα ρολόγια, στους υπολογιστές και σε πολλές άλλες καθημερινές χρήσεις.
Οι περισσότερες πρωτογενείς μπαταρίες είναι κυλινδρικές, επίπεδες ή κομβιόσχημες (κουμπιά) με χωρητικότητα κάτω από 20 Ah (αμπερώρια, μονάδα μέτρησης της χωρητικότητας των μπαταριών).
Συνήθως είναι οικιακής χρήσης, σε αντίθεση με τις δευτερογενείς που είναι συνήθως βιομηχανικής χρήσης.
Οι κυριότεροι τύποι πρωτογενών μπαταριών είναι οι εξής:
• Ψευδαργύρου / Άνθρακα (Zn/C) που δεν είναι άλλες από τις γνωστές σε όλους απλές μπαταρίες για τις συσκευές που χρησιμοποιούμαι καθημερινά και οι οποίες έχουν τη μικρότερη διάρκεια ζωής
• Ψευδαργύρου / Χλωριδίου (Zn/Cl), οι οποίες έχουν λίγο μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και χρησιμοποιούνται κυρίως εκεί όπου υπάρχουν μεγαλύτερες απαιτήσεις σε ενέργεια
• Αλκαλικές Μαγγανίου με ακόμη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σε σχέση τα δύο προηγούμενα είδη και οι οποίες είναι μάλιστα φιλικότερες προς το περιβάλλον
• Αργύρου που είναι συνήθως κομβιόσχημες, περιέχουν οξείδιο του αργύρου και χρησιμοποιούνται κυρίως σε ρολόγια
• Λιθίου που έχουν μεγάλη διάρκειας ζωής, περιέχουν μεταλλικό λίθιο και χρησιμοποιούνται ευρέως στον φωτογραφικό εξοπλισμό και στα κινητά τηλέφωνα
• Ψευδαργύρου – αέρα, οι οποίες είναι επίσης κομβιόσχημες, έχουν όμως την καινοτομία ότι αντί θετικού πόλου χρησιμοποιείται το ατμοσφαιρικό οξυγόνο.
• Υδραργύρου που περιέχουν οξείδιο του υδραργύρου, χρησιμοποιούνται κυρίως σε ιατρικές συσκευές, όπως ακουστικά βαρηκοΐας. Δυστυχώς, ο υδράργυρος που περιέχουν είναι επικίνδυνος για το περιβάλλον.
Σχετικά με τις δευτερογενείς μπαταρίες, σημειώνεται πως αυτές επαναφορτίζονται ηλεκτρικά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σχεδόν παντού.
Χωρίζονται δε σε τρία βασικά συστήματα:
• Επαναφορτιζόμενο σύστημα νικελίου – καδμίου (Ni-Cd). Οι πρώτες επαναφορτιζόμενες μπαταρίες που φτιάχτηκαν ποτέ. Χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικά εργαλεία, φορητά τηλέφωνα, φορητούς υπολογιστές, παιχνίδια, κ.λ.π., με διάρκεια ζωής 4 – 5 χρόνια. Δυστυχώς το κάδμιο είναι βλαβερό. Έτσι γίνονται προσπάθειες να απομακρυνθεί αυτό το είδος μπαταρίας από την αγορά, και όπου είναι δυνατόν να αντικατασταθεί.
• Επαναφορτιζόμενο σύστημα μολύβδου (Pb). Η ανακάλυψή τους έφερε την επανάσταση στην αυτοκινητοβιομηχανία, αφού οι περισσότερες μπαταρίες αυτοκινήτων ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Δυστυχώς ο μόλυβδος είναι και αυτός επικίνδυνος για το περιβάλλον, γι αυτό γίνεται ήδη προσπάθεια να συλλέγονται οι άδειες μπαταρίες από τα συνεργεία αυτοκινήτων, και να στέλνονται για ανακύκλωση.
• Σύστημα νικελίου – μετάλλου υδριδίου (NiMH). Φιλικότερες προς το περιβάλλον από τις μπαταρίες Ni-Cd, τις οποίες τείνουν να αντικαταστήσουν, και με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Επισημαίνεται πως οι επαναφορτιζόμενες μπαταρίες παρουσιάζουν πολλά πλεονεκτήματα, οικονομικά και τεχνολογικά. Η ίδια μπαταρία μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολλές φορές, κάνοντας απόσβεση του κόστους αγοράς της πολύ γρήγορα.
Λειτουργούν σε υψηλές και χαμηλές θερμοκρασίες και έχουν πολύ υψηλή απόδοση στο μεγαλύτερο μέρος της λειτουργικής τους ζωής.
Τα οφέλη της ανακύκλωσης μπαταριών
Τα βασικά οφέλη της ανακύκλωσης μπαταριών είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η εξοικονόμηση ενέργειας και η μείωση του όγκου των απορριμμάτων.
Ανακυκλώνοντας τις μπαταρίες, περιορίζουμε την απόρριψη επικίνδυνων λυμάτων στις χωματερές.
Τα μέταλλα που εξαερώνονται κατά την καύση των απορριμμάτων στην συνέχεια καταλήγουν με την βροχή στο νερό και στην συνέχεια στο έδαφος.
Ακόμη, εκτός από βαρέα μέταλλα, οι μπαταρίες εμπεριέχουν και διαβρωτικά οξέα, τα οποία θα μπορούσαν και αυτά να ξαναχρησιμοποιηθούν. Τα οξέα αυτά είναι βλαβερά και προκαλούν προβλήματα στον ανθρώπινο οργανισμό, κυρίως στα μάτια και το δέρμα. Η απόρριψη των μπαταριών στις χωματερές διευκολύνει την απελευθέρωσή τους στο περιβάλλον, ενώ αντίθετα με την ανακύκλωσή τους εμποδίζονται όλες οι δυσάρεστες επιπτώσεις.
Εξοικονόμηση ενέργειας μέχρι και 80%!
Παράλληλα, με την ανακύκλωση ξαναβάζουμε στο ρεύμα παραγωγής τα υλικά που μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν. Ειδικά τα μέταλλα ανήκουν στην κατηγορία των υλικών που ανακυκλώνονται σχετικά εύκολα. Μπορούμε με διάφορες βιομηχανικές μεθόδους να τα διαχωρίσουμε και στην συνέχεια να τα λιώσουμε για να κατασκευάσουμε νέα προϊόντα.
Κατά την εξόρυξη των μετάλλων, σπαταλείται ενέργεια σε ηλεκτρικό, και αέριο, τόσο για την εξόρυξή τους όσο και για την επεξεργασία των μεταλλευμάτων. Ένα σεβαστό ποσοστό ενέργειας καταναλώνεται για την μετατροπή αυτών των μεταλλευμάτων σε μέταλλα κατάλληλα για την παρασκευή προϊόντων.
Υπολογίζεται πως για κάθε τεμάχιο μπαταρίας που ανακυκλώνεται το ποσοστό της ενέργειας που εξοικονομείται φτάνει έως και το 80%. Όφελος από την ανακύκλωση μπαταριών αποτελεί και η μείωση του όγκου των απορριμμάτων.
Η ΑΦΗΣ ξεκίνησε το πρόγραμμα ανακύκλωσης μπαταριών το 2005 και μέχρι σήμερα έχει τοποθετήσει τους ειδικούς κάδους σε περισσότερα από 65.000 σημεία πανελλαδικά, υπερκαλύπτοντας ήδη τον στόχο των 10.000 κάδων που είχε τεθεί από την εταιρεία.
Μάλιστα, η κάθε επιχείρηση μπορεί πολύ εύκολα να αποκτήσει τον ειδικό κάδο συλλογής μπαταριών και να τον τοποθετήσει στις εγκαταστάσεις της συμπληρώνοντας την ειδική φόρμα που θα βρει στην ιστοσελίδα της ΑΦΗΣ (www.afis.gr).
