Οι βιταμίνες Β μπορούν να παίξουν σοβαρό ρόλο «αντίβαρου» στη μείωση των επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα. Η μικρή μελέτη – με τη συμμετοχή ενός Έλληνα επιστήμονα της διασποράς – είναι η πρώτη που δείχνει ότι οι εν λόγω βιταμίνες δρουν ζωτικά στην ρύπανση του αέρα.
Οι ερευνητές από πολλές χώρες, με επικεφαλής τη Ζία Ζονγκ της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), πραγματοποίησαν μια κλινική δοκιμή, στην οποία χορήγησαν σε δέκα υγιείς εθελοντές 18 έως 60 ετών είτε συμπληρώματα βιταμινών Β (2,5 μιλιγκράμ φολικού οξέος, 50 μιλιγκράμ Β6 και ένα μιλιγκράμ Β12 τη μέρα), είτε ψευδοφάρμακο (πλασίμπο).
Διαπιστώθηκε ότι οι βιταμίνες αντιστάθμισαν σε μεγάλο βαθμό τη ζημιά που κάνουν στον οργανισμό τα μικροσκοπικά σωματίδια της ρύπανσης στην ατμόσφαιρα (ΡΜ2,5). Οι ερευνητές τόνισαν πάντως την ανάγκη να επιβεβαιωθούν τα ευρήματά τους με νέες μελέτες σε πόλεις με μεγάλη ατμοσφαιρική ρύπανση, όπως το Πεκίνο και η πόλη του Μεξικό.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 92% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε περιοχές όπου η ρύπανση του αέρα ξεπερνά τα όρια ασφαλείας (δέκα μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο). Πιο επικίνδυνα είναι τα σωματίδια με διάμετρο έως 2,5 μικρόμετρα (εκατομμυριοστά του μέτρου), γνωστά εν συντομία ως ΡΜ2,5, τα οποία δημιουργούνται από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, την καύση των ξύλων και τις χημικές αντιδράσεις, με άλλα ρυπογόνα αέρια.
Τα σωματίδια ΡΜ2,5, που έχουν περίπου το ένα τριακοστό του πλάτους μιας ανθρώπινης τρίχας, διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες και, καθώς προκαλούν χρόνια φλεγμονή, συμβάλλουν σε αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις, ενώ επιφέρουν επιγενετικές αλλαγές στο DNA των κυττάρων και επεμβαίνουν στη λειτουργία των γονιδίων. Η νέα μελέτη δείχνει ότι η καθημερινή λήψη βιταμινών Β μπορεί να δράσει ως αντίβαρο, μειώνοντας σε ποσοστό έως 76% αυτές τις επιπτώσεις της ρύπανσης πάνω στα γονίδια.
«Μιλάμε σχεδόν για μια πλήρη αντιστάθμιση των αλλαγών της ατμοσφαιρικής ρύπανσης πάνω στο επιγονιδίωμα» δήλωσε η Ζονγκ. Όμως επεσήμανε ότι αυτό επιτυγχάνεται με υψηλή δοσολογία βιταμινών Β, μεγαλύτερη από αυτή που επιτρέπεται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Άλλοι επιστήμονες χαρακτήρισαν ενθαρρυντικά τα ευρήματα, αλλά επεσήμαναν το μικρό μέγεθος των συμμετεχόντων στη μελέτη. Οι ερευνητές αναγνώρισαν ότι πρόκειται απλώς για μια πιλοτική μελέτη και ότι είναι συνεπώς πρόωρο να εξαχθούν συμπεράσματα κατά πόσο οι βιταμίνες Β μπορούν να χρησιμοποιηθούν πράγματι ως «όπλο» κατά της ρύπανσης, κάτι για το οποίο θα χρειασθούν πολύ μεγαλύτερες έρευνες.
Στη μελέτη συμμετείχε ο καθηγητής του Τμήματος Περιβαλλοντικής Υγείας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ Πέτρος Κουτράκης, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Πατρών (1980), ειδικός σε θέματα επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ανθρώπινη υγεία.
